Η ρύπανση του περιβάλλοντος είναι αποδεδειγμένα η μεγαλύτερη αιτία νόσου και πρόωρων θανάτων στον κόσμο σήμερα, σύμφωνα και με έρευνα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Lancet.
Οι ασθένειες που προκαλούνται από τη ρύπανση του περιβάλλοντος ευθύνονται για περισσότερο από 9 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους το 2015, δηλαδή για το 16% όλων των θανάτων παγκοσμίως (δείτε το Διάγραμμα ΕΔΩ).
Το νούμερο αυτό σημαίνει 3 φορές περισσότεροι θάνατοι από ότι το AIDS, η φυματίωση και η ελονοσία μαζί και 15 φορές περισσότερο από όλοι οι πόλεμοι και άλλες μορφές βίας. Στις πλέον πληγείσες χώρες, οι ασθένειες που σχετίζονται με τη ρύπανση του περιβάλλοντος, είναι υπεύθυνες για περισσότερους από έναν θάνατο στους τέσσερις.
Η ρύπανση σκοτώνει δυσανάλογα και εστιάζει σε φτωχούς και ευάλωτους. Σχεδόν το 92% των θανάτων που οφείλονται στη ρύπανση, συμβαίνουν στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Τα παιδιά διατρέχουν υψηλό κίνδυνο ασθένειας που σχετίζεται με τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Ακόμη και η μικρότερη έκθεση σε ρύπους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αλλά και σε πρώιμη βρεφική ηλικία, μπορεί να οδηγήσει σε ασθένειες και αναπηρίες καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
Παρά τις σημαντικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, την οικονομία και το περιβάλλον, διαπιστώνουμε δυστυχώς ότι – ειδικά στις χώρες χαμηλού εισοδήματος και μεσαίου εισοδήματος – η ρύπανση έχει παραμεληθεί και οι επιπτώσεις της στην υγεία υποεκτιμούνται στους υπολογισμούς της παγκόσμιας επιβάρυνσης από ασθένειες.
Χαρακτηριστικό επίσης είναι πως η η ρύπανση στις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος που προκαλείται από τις βιομηχανικές εκπομπές, την εξάτμιση των οχημάτων και τις τοξικές χημικές ουσίες έχει παραβλεφθεί ιδιαίτερα τόσο στη διεθνή ανάπτυξη όσο και στις παγκόσμιες ατζέντες για την υγεία.
Παρόλο που πάνω από το 70% των ασθενειών που προκαλούνται από τη ρύπανση είναι μη μεταδοτικές ασθένειες, οι παρεμβάσεις κατά της ρύπανσης αναφέρονται ελάχιστα στο παγκόσμιο σχέδιο δράσης για την πρόληψη και τον έλεγχο των μη μεταδοτικών ασθενειών.
Η ρύπανση αναμφίβολα είναι πολύ δαπανηρή. Οι ασθένειες που σχετίζονται με τη ρύπανση προκαλούν απώλειες παραγωγικότητας που μειώνουν το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) στις χώρες χαμηλού έως μεσαίου εισοδήματος κατά 2% ετησίως και αυξάνουν το κόστος ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης κατά 1,7% των ετήσιων δαπανών για την υγεία στις χώρες υψηλού εισοδήματος και κατά 7% στις χώρες μεσαίου εισοδήματος που είναι βαριά μολυσμένες και αναπτύσσονται ταχέως.
Οι απώλειες πρόνοιας που οφείλονται στη ρύπανση του περιβάλλοντος υπολογίζονται σε 4,6 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως: 6,2% της παγκόσμιας οικονομικής παραγωγής.
Το κόστος που αποδίδεται σε ασθένειες που σχετίζονται με τη ρύπανση πιθανότατα θα αυξηθεί καθώς εντοπίζονται πρόσθετες σχέσεις μεταξύ ρύπανσης και ασθένειας. Η ρύπανση θέτει σε κίνδυνο την πλανητική υγεία, καταστρέφει τα οικοσυστήματα και συνδέεται στενά με την παγκόσμια αλλαγή του κλίματος.
Τα Καλά Νέα
Τα καλά νέα είναι ότι η ρύπανση μπορεί να μειωθεί και η πρόληψη της να αποβεί ιδιαίτερα αποδοτική από πλευράς κόστους.
Οι χώρες υψηλού εισοδήματος και ορισμένες χώρες μεσαίου εισοδήματος έχουν θεσπίσει νομοθεσία και έχουν εκδώσει κανονισμούς που απαιτούν καθαρό αέρα και καθαρό νερό, έχουν καθιερώσει πολιτικές χημικής ασφάλειας και έχουν περιορίσει τις πιο καταφανείς μορφές ρύπανσης.
Ο ισχυρισμός ότι ο έλεγχος της ρύπανσης καταπνίγει την οικονομική ανάπτυξη και ότι οι φτωχές χώρες πρέπει να περάσουν από μια φάση ρύπανσης και ασθένειας στο δρόμο προς την ευημερία έχει επανειλημμένα αποδειχθεί αναληθής.
Ο έλεγχος της ρύπανσης θα προωθήσει την επίτευξη των στόχων που καθορίστηκαν από τα Ηνωμένα Έθνη για την καθοδήγηση της παγκόσμιας ανάπτυξης στον 21ο αιώνα. Εκτός από τη βελτίωση της υγείας θα συμβάλει στην άμβλυνση της φτώχειας, στη βελτίωση της πρόσβασης σε καθαρό νερό και στη βελτίωση της υγιεινής, στην προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και στην προστασία της εδαφών και των υδάτων.
Παράλληλα ο έλεγχος της ρύπανσης, ωφελείται από τις προσπάθειες επιβράδυνσης του ρυθμού της κλιματικής αλλαγής με τη μετάβαση σε μια αειφόρο, κυκλική οικονομία που βασίζεται σε μη ρυπογόνα ανανεώσιμα ενεργειακά προϊόντα, σε αποτελεσματικές βιομηχανικές διαδικασίες που παράγουν λίγα απόβλητα, συστήματα που περιορίζουν τη χρήση ιδιωτικών οχημάτων στις πόλεις, ενισχύουν τις δημόσιες μεταφορές και προωθούν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και των παραγόμενων από αυτές προϊόντων.
Στρατηγική DASO
Η αειφόρος διαχείριση, η πρόληψη παραγωγής και η μείωση των αποβλήτων έχουν καταστεί σημαντικές προτεραιότητες της πολιτικής και συνιστούν ένα σημαντικό μέρος των προσπαθειών που καταβάλλονται για τη μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος, των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και τη μετρίαση των αλλαγών του παγκόσμιου κλίματος.
Η Στρατηγική της DASO για το περιβάλλον εστιάζει στην Κυκλική Οικονομία, που είναι η πιο ρεαλιστική απάντηση συνεισφοράς στη Βιώσιμη Ανάπτυξη & την Προστασία της Υγείας, μέσα από την εξοικονόμηση των φυσικών πόρων και την αποτελεσματική διαχείριση των αποβλήτων.
Καταφέραμε να μεταστρέψουμε το πάλαι ποτέ γραμμικό μοντέλο «Παραγωγή – Κατανάλωση – Απόρριψη» σε κυκλική διεργασία οικονομίας με έμφαση στη «Διαφοροποίηση – Ανάκτηση – Επαναχρησιμοποίηση» και δημιουργήσαμε μία 360 βιώσιμη λύση με πολλαπλά οφέλη για την Κοινωνία, την Υγεία, την Οικονομία και το Περιβάλλον.